Wie keek wat af bij wie…?
Dordogne Magazine
Wie keek wat af bij wie?
Het dubbelgangermysterie van Château de Rastignac en het Witte Huis
Als het Witte Huis in Washington weer eens prominent in beeld komt, wordt er vooral in La Bachellerie in de Dordogne met extra aandacht gekeken. De kleine gemeente tussen Périgueux en Brive-la-Gaillarde heeft namelijk haar eigen Witte Huis: Château de Rastignac. Beide gebouwen lijken als twee druppels water op elkaar. Dus is de vraag: ‘wie’ was eerst?
Witte Huis was eerder klaar
Welk gebouw het eerst klaar was, lijdt geen twijfel. The White House was al in gebruik lang voordat in de Périgord aan het kasteel werd begonnen. In opdracht van president George Washington realiseerde de Ierse architect James Hoban de ambtswoning aan de Amerikaanse oostkust tussen 1792 en 1800. Pas meer dan tien jaar later, tussen 1812 en 1817, kreeg de Franse architect Mathurin Salat uit het nabijgelegen Nontron de kans van de markies van Rastignac om in de Périgord zijn levenswerk in kalksteen te realiseren.
Wie heeft naar wie gekeken?
Maar wie heeft wie nu daadwerkelijk geïnspireerd, of anders gezegd: wie heeft eigenlijk wat van wie afgekeken? Bekend is dat architect Salat bij zijn kasteelontwerp gretig leentjebuur heeft gespeeld bij Château Peychotte dat de Joodse bankier Samuel Charles Peixotto in 1789 in de wijk Mérignac van Bordeaux had betrokken. Een ander feit is dat Salat aan het eind van de 18de eeuw een ontmoeting heeft gehad met Thomas Jefferson, de toenmalige ambassadeur van de VS in Frankrijk en tevens de latere Amerikaanse president.
Bouwtekeningen van kasteel bekeken
Mogelijk zijn bij die gelegenheid de eerste bouwtekeningen van Château de Rastignac op tafel gekomen en heeft Jefferson, zelf architect, de mooiste dingen onthouden om daarmee op een later moment The White House te laten verfraaien. In de geschiedenis van het Witte Huis zelf wordt namelijk het jaartal 1824 genoemd als moment dat aan de zuidgevel het halfronde element met zuilen wordt toegevoegd, jaren na de voltooiing van het Witte Huis in de Dordogne…
Alle documenten zijn weg
“Die gelijkenis houdt mensen al heel lang bezig”, vertelt Ronald Kerkhoven aan NOS-correspondent Frank Renout, tijdens een bezoek aan La Bachellerie. Kerkhoven en zijn vrouw zijn sinds 2000 eigenaren van het landgoed, samen met nog zes Nederlandse stellen. “Iedereen wil weten hoe het kan dat er twee Witte Huizen zijn”, vervolgt Kerkhoven. ,,Maar het blijft een mysterie.” En meer antwoorden zijn er ook niet snel te verwachten, want alle bouwtekeningen en documenten van Château de Rastignac zijn verdwenen.
‘Zuilen in de Dordogne waren er eerder’
De Nederlander heeft echter één stellige overtuiging: “Die zes zuilen. Die zijn niet meteen gebouwd in Washington. Die zijn er later aan toegevoegd, nadat Château de Rastignac was afgebouwd. Alleen, die bouwtekeningen zijn onvindbaar. We kunnen dus niet met zekerheid vaststellen waar ze lagen in de tijd dat Thomas Jefferson hier was. En we weten dus ook niet zeker of hij ze gezien heeft. Het is en blijft een mysterie.”
Hubrecht Duijker weet het zeker
Het laatste woord is aan de bekende wijnschrijver Hubrecht Duijker. Stellig en zonder enig voorbehoud noteerde hij in 1980 in zijn boek ‘De Goede wijnen van Bordeaux’ over de bouw van het wijnchâteau Marbuzet in de Médoc: “Het gebouw moest een echt kasteel worden. Gekozen werd daarom voor een château in de Louis XVI-stijl, dat leek op het Château de Rastignac, waarvan het Witte Huis in Washington is gekopieerd.”
Conclusie: hoe meer bronnen, hoe dikker de mist, zo lijkt het. Over het ‘Witte Huis-mysterie’ is het laatste woord nog niet geschreven en gezegd. Wordt ongetwijfeld vervolgd.
